Op 14 maart heeft de Eerste Kamer de Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie aangenomen. Naar verwachting zal de wet op 1 juli van dit jaar in werking treden. Op de huidige regeling rondom een turboliquidatie die in 1994 werd ingevoerd was al jarenlang kritiek.
Oplopende schulden
De turboliquidatie werd bijna dertig jaar geleden ingevoerd om de Kamer van Koophandel de mogelijkheid te geven om lege inactieve vennootschappen te ontbinden en uit de registers te halen. Dat neemt echter niet weg dat ondernemers de regeling ook kunnen gebruiken om het vermogen in actieve vennootschappen éérst liquide te maken en uit te keren, om vervolgens de vennootschap versneld te liquideren. Op die manier kan een faillissement in veel gevallen worden voorkomen. In sommige situaties levert dit het beste resultaat op tegen zo laag mogelijke kosten. Maar de regeling heeft ook een keerzijde. Hoewel het een snelle methode van afwikkeling is, kan juist bij schuldeisers het idee ontstaan dat zij worden benadeeld. De praktijk leert helaas dat dit ook regelmatig voorkomt.
Op een vrijdagmiddag?
Voor het uitvoeren van een turboliquidatie gelden momenteel drie wettelijke eisen.
- Er moet sprake zijn van een rechtspersoon, bijvoorbeeld de NV, BV of stichting.
- De rechtspersoon moet een besluit tot ontbinding nemen en mag op dat moment geen baten (activa) bezitten.
- Vervolgens moet de turboliquidatie nog wel worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Wie hieraan voldoet kan op een vrijdagmiddag binnen een half uur zijn bedrijf opheffen. Maar er kleeft ook een groot nadeel aan deze regeling. Op het bestuur rust geen wettelijke verplichting om verantwoording af te leggen tegenover de schuldeisers. Hierdoor weten de schuldeisers niet of het vermogen van de rechtspersoon vóór de opheffing volgens de wettelijke rangorde is verdeeld. Er zijn gevallen waar de schuldeisers niet eens weten dat hun schuldenaar niet meer bestaat, omdat het bestuur op basis van de wet niet verplicht is om dit mede te delen. Deze regeling biedt dus malafide ondernemers de kans om voorafgaand aan de liquidatie baten aan een rechtspersoon te onttrekken terwijl de schuldeisers in het duister tasten en ook herstelacties moeizaam zijn.
Veranderingen
Omdat de wetgever verwacht dat veel ondernemers in de financiële problemen komen omdat ze niet kunnen voldoen aan de terugbetalingsregeling van de coronasteun, gaat de turboliquidatie op de schop.
De nieuwe wet is vooralsnog van tijdelijke aard en blijft in eerste instantie twee jaar van kracht, maar de verwachting is dat ook na die twee jaar de regels niet zullen veranderen. Anders verval je weer in de oude situatie.
De volgende zaken worden aan de huidige regeling toegevoegd.
Allereerst komt er de verantwoordings- en bekendmakingsverplichting. Het bestuur moet binnen 14 dagen na de ontbinding een balans en een staat van baten en lasten deponeren bij het handelsregister van de kamer van koophandel. Deze financiële stukken moeten gepaard gaan met een schriftelijke toelichting over (o.a.) de oorzaak van het ontbreken van baten en de wijze waarop het vermogen van de rechtspersoon is afgewikkeld voorafgaand aan de ontbinding. Ook moeten alle jaarrekeningen gedeponeerd worden indien er deponeringsverplichtingen bestaan die nog niet zijn nagekomen.
Verder wordt het inzagerecht toegevoegd. Mocht een bestuur de verantwoordings- en bekendmakingsverplichting niet nakomen, kunnen de schuldeisers via een machtiging van de kantonrechter inzage krijgen in de administratie van de betreffende rechtspersoon.
Tot slot wordt het voor het Openbaar Ministerie ook mogelijk om een bestuursverbod op te leggen aan bestuurders die betrokken zijn bij malafide ontbindingen.”